Czarne złoto z polnej miedzy.

Sambucus nigra, po polsku bez czarny, to jedna z najbardziej rozpowszechnionych w Europie roślin. W Polsce jest bardzo znany, często spotykany i wykorzystywany.
Bez czarny, nie bez powodu, nazywa się również bzem lekarskim lub aptecznym. Roślina ma także szereg nazw regionalnych: bzowina, bzina, buzina, hyczka, baźnik, bess, best, bestek, bzowina czarna, bzowki, côrny bez, flider, gołębia pokrzywa, hebz, holunder, hyćka, kaszka, suk. Czasem mówimy o bzie pospolitym czy dzikim. To ostatnie określenie jest wciąż aktualne, chociaż od kliku lat notuje się w naszym kraju gwałtowny wzrost areału upraw tej rośliny. Bez czarny rośnie szybko, nie ma wielkich wymagań glebowych, temperaturowych czy wilgotnościowych. Nie wymaga drogich zabiegów pielęgnacyjnych, nawożenia czy opryskiwania. Te ostatnie, ze względu na wykorzystanie bzu w lecznictwie, są wręcz zakazane.
Z krzewów bzu czarnego pozyskujemy głównie:
1. Kwiaty
Czas kwitnienia czarnego bzu przypada na późną wiosnę. Dojrzałe baldachimy białych kwiatów o ostrym, słodkim, duszącym zapachu ścina się w czerwcu.
Kwiaty są surowcem wysoko cenionym w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznymi i najczęściej robi się z nich susz. Jego zastosowanie jest bardzo szerokie. Jest składnikiem syropów i innych leków ziołowych polecanych przy przeziębieniach, wychłodzeniu, grypie. Napar z bzowego suszu ma działanie przeciwzapalne, moczopędne, przeciwgorączkowe, napotne, wykrztuśne.
Świeże kwiaty bzu czarnego znalazły zastosowanie w kuchni. Przyrządza się z nich niezwykle smaczne i jednocześnie wykwintne danie – baldachimy w całości zanurza się w cieście naleśnikowym i smaży w głębokim tłuszczu. Gotowe podaje się posypane cukrem pudrem lub polane syropem klonowym albo miodem. Warto zapamiętać, że przed smażeniem kwiatów nie należy myć, bo stracą aromat.
2. Owoce
Bez dojrzewa pod koniec lata. Wówczas zbierane są ciężkie baldachimy oblepione fioletowo-czarnymi kulkami owoców. Mają one właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, działają wzmacniająco na system immunologiczny, wspomagają funkcjonowanie układu moczowego, pomagają leczyć depresję.
W przemyśle owoce są poddawane suszeniu w celu uzyskania ekstraktu, a ten stanowi składnik leków. Wykorzystuje się również owoce surowe do produkcji soków i syropów.
W warunkach domowych wykonanie soku, syropu, wina, dżemu nie jest skomplikowane i warto spróbować, aby potem móc sięgnąć do spiżarni po smaczne i bardzo zdrowe smakołyki.
Jak zrobić sok z czarnego bzu? Najszybciej zrobimy go podgrzewając w garnku dojrzałe owoce tak długo, aż puszczą sok. Przetarty przez sito sok zagotowuje się z miodem albo cukrem i gorący zamyka w butelkach lub słoikach. Wyroby należy przechowywać w ciemnym, chłodnym miejscu.
3. Inne części rośliny
Medycyna oraz przemysł kosmetyczny wykorzystują również korę, korzenie i liście. Wyciągi z tych części krzewu stosowane są do produkcji kremów spowalniających procesy starzenia.
Trudno wymienić wszystkie zastosowania tej skromnej, ale jakże cennej rośliny. Może warto na kolejną wyprawę za miasto zabrać koszyk na kwiaty czy owoce bzu?

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here